Nhạc Việt nói chung và nhạc giải trí nói riêng mất phương hướng trong thời buổi bị chi phối quá nhiều bởi tính thương mại… Mà ngay cả tính thương mại của một sản phẩm âm nhạc cũng đang bị đi xuống. Từ gồng một sự kiêu hãnh trên vai đến gánh cả một cục trách nhiệm để gìn giữ sự kiêu hãnh cho thương hiệu Cống Hiến không phải là một câu chuyện dễ dàng.
Sự khó khăn đầu tiên có thể nhìn thấy ngay ở hạng mục giải thưởng “Album của năm” và “Chương trình của năm”. Khoảng 3-4 năm trở lại đây, album không còn là điều tiên quyết mà một ca sĩ phải chăm chăm vào thực hiện cho được. Album nhạc giờ gặp vấn nạn nhạc số nên hầu như không có doanh thu từ việc bán ấn bản CD. Ca sĩ gần như đóng vai trò nhà đầu tư, tự sản xuất sản phẩm âm nhạc cho mình nên không còn có chuyện nhận thù lao cho bản ghi âm mà ngược lại phải đối diện với tất cả các chi phí từ Bản quyền tác phẩm, tiền hòa âm, phòng thu, thiết kế mỹ thuật… Cũng giống một bộ phim ra rạp hiện nay, nhà sản xuất muốn có huề vốn sản xuất thì doanh thu phải cao hơn gấp đôi số tiền đầu tư đó. Sản xuất album nhạc giờ cũng chỉ… đem lại lợi nhuận cho nhà phát hành mà thôi.
Nhạc sỹ Quốc Trung cùng Hà Trần và Monsoon
Nghệ sĩ lớn ở Việt Nam (phần lớn thuộc thế hệ vàng nhạc Việt) gần như làm nhạc cầm chừng, thậm chí những tên tuổi lớn như Mỹ Linh, suốt năm 2014 chỉ có duy nhất một bài hát mới là “Lạc bờ” vốn là ca khúc nhạc phim “Lạc giới”, nói chi đến album? Album như một cuộc chơi xa xỉ, một cú đầu tư ép buộc của các nghệ sĩ trẻ để bước vào showbiz một cách chính thống. Ca sĩ không thể tồn tại bằng mấy bản online chẳng có kiểm duyệt, chẳng có lưu chiểu mà bắt buộc phải có một đĩa hát riêng, ít ra dùng để ký tặng bạn bè, nhà báo, bầu sô và… fan hâm mộ cho sang chảnh. Lượng đĩa nhạc riêng của ca sĩ mỗi năm một ít dần, nên album hay ngày càng hiếm.
Cống hiến năm 2014 TTXVN không còn đĩa nhạc nào của dàn ca sĩ gạo cội, thay vào đó là những cái tên mới “Gặp tôi mùa rất đông” (Nguyễn Đình Thanh Tâm), “Một tôi rất mới” (Tạ Quang Thắng), Nghe (Phạm Anh Khoa), “Khởi hành” (Nguyễn Trần Trung Quân) và “Đại lộ đón gió” (Thảo Trang)… Có những cái tựa rất kêu, rằng “Một tôi rất mới” nhưng thực ra 5 bạn đều hết mới.
Những cái tên Tạ Quang Thắng, Nguyễn Đình Thanh Tâm, Phạm Anh Khoa đều đã từng là phát hiện của Cống Hiến những năm trước và đều đã định hình phong cách âm nhạc riêng. Chỉ có “Khởi hành” là một album mới – mới và gây ngạc nhiên so với chính chàng ca sĩ có tên rất dài Nguyễn Trần Trung Quân – một album bóc tách giọng hát và có nghiên cứu nó để đưa ra tác phẩm âm nhạc, áp đặt dòng nhạc để đẩy ca sĩ ra một định dạng mới mẻ bất ngờ. Trung Quân đang làm khó bản thân và thách thức người nghe, ngược lại với Nguyễn Đình Thanh Tâm lại đang tiếp cận người nghe gần đến ngạc nhiên. “Gặp tôi mùa rất đông” rất thời thượng, rất thị hiếu nhưng lại không mất đi cá tính của một giọng hát đã biết cách biến báo trong trình tấu.
Trở lại với hạng mục “Chương trình của năm”, cũng trong bối cảnh đi xuống của thị trường ca nhạc… mà phần lớn tác động trực diện nhất là bởi sự nở rộ của ca nhạc truyền hình. Chương trình của năm vốn đã khó tổ chức vì người nghe nhạc đã ê hề nhạc từ tivi cả ngày…, nay lại càng khó để cạnh tranh với các chương trình ca nhạc do truyền hình sản xuất ngay tại giải Cống Hiến. Chính sự thắng thế trong bình chọn đã khiến giải thưởng này phải tách ra làm đôi cho “Chương trình của năm” và “Chuỗi chương trình của năm.
“Chuỗi chương trình của năm” có Bài hát Việt, Giai Điệu Tự Hào là hai chương trình phủ sóng trên VTV tỏ rõ sự định hướng về nội dung nên khá sát với tiêu chí Cống Hiến, còn In The Spotlight, RockStorm, Young Hit – Young Beat là 3 chương trình doanh thu, nhưng cống hiến được ghi nhận ở cách làm và mục tiêu nghệ thuật, khán giả rất rõ ràng. 3/5 đề cử đã từng được giải Cống Hiến, nên dẫu sao cũng hy vọng giải thưởng sẽ chọn một chuỗi chương trình mới, để những người thực hiện nó có động lực để kéo dài những chương trình có chất lượng thế này.
Hà Trần thăng hoa tại Monsoon báo hiệu một mùa Cống hiến 2015 đã có một ứng viên cho dự án 2015 – “Bản Nguyên” của cô
Hạng mục “Chương trình của năm” ngoài 3 cái tên chủ nhân đã quá quen thuộc là Mỹ Tâm – HeartBeat, Hồ Ngọc Hà Live Concert 2014 và Trần Mạnh Tuấn và dàn nhạc giao hưởng thì chỉ duy nhất có một cái tên mới Monsoon Music Festival 2014 nhưng đằng sau vẫn là một nhân vật cũ – nhạc sĩ Quốc Trung. Nhưng lần này Quốc Trung ưu thế hơn bởi Monsoon không phải là một cuộc chơi đơn lẻ của âm nhạc Quốc Trung mà hẳn là một lễ hội, trong đó Quốc Trung không chỉ khơi lên cảm hứng sáng tạo âm nhạc của rất nhiều nghệ sĩ lớn quốc tế, Việt Nam mà anh còn tạo một nguồn cảm hứng cho chính những khán giả – vốn đã cạn và dè xẻn niềm tin cho nhạc Việt. Giải thưởng xét cho cùng chỉ là một sự lựa chọn nhất định cho một năm âm nhạc. Phải có một mùa âm nhạc được mùa, mới có những sản phẩm âm nhạc tốt, và lúc đó mới dám nghĩ ai Cống Hiến, mới thực là xứng đáng!
Bài Vi Thanh
