Hát đôi, song ca, hay “duet” chỉ sự kết hợp giữa hai giọng hát, nam – nam, nam – nữ, nữ – nữ trong một ca khúc. Sự kết hợp này mang lại nhiều thú vị, trước hết bởi nó là món lạ, không phải khi nào khán giả cũng có dịp được thấy hai người ca sĩ (thường “chẳng thương nhau bao giờ”) hòa giọng cùng nhau, nhất là khi cả hai đều có tên tuổi, vị trí và tài năng nhất định.
Nhân sự kiện Hồng Nhung – Quang Dũng “cặp đôi” trong album và liveshow “Vì ta cần nhau” khiến cả showbiz xôn xao, xin được phiếm bàn đôi chút về chuyện hát đôi, trong thời buổi “hát đôi” không chỉ đơn giản là song ca, mà còn là… cơ hội.
Thuở đồng điệu cùng nhau
Thế giới thập niên 60, 70 có cặp Cher/Sonny phong cách rock & roll hippie Mỹ nức tiếng, cùng thời gian đôi Lê Uyên/Phương ở Việt Nam cũng tiên phong hippie du ca với âm nhạc đầy khao khát và bản năng như một luồng gió nóng, ảnh hưởng mạnh mẽ đến lớp thanh niên đô thị cuốn mình theo trào lưu sống gấp.
Họ không chỉ hát đôi mà còn là tình nhân, là vợ chồng, hòa hợp đồng điệu với nhau cả trong âm nhạc lẫn đời sống, tâm hồn. Sự khởi đầu và kết thúc của hai cặp đôi lừng danh này hao hao nhau khi mà ở trên đỉnh cao sự nghiệp, họ chia tay, và rồi hai người chồng lần lượt qua đời, Sonny vào năm 1998, Phương năm 1999, để lại hai người vợ Cher và Lê Uyên tiếp tục hát đơn và ngày càng thành công.
Tuy nhiên, những duo (cặp đôi) trở thành huyền thoại như trên không nhiều, nếu không nói là rất hiếm hoi. Hiện tại, đôi vợ chồng siêu sao Hollywood gốc Latin Marc Anthony và Jennifer Lopez – kết hợp đầu tiên từ 1999 với hit đình đám “No Me Ames” rồi nên duyên vài năm sau – được kỳ vọng sẽ tạo nên sự kết hợp hoàn hảo, thì có vẻ đang mải miết với ánh hào quang thảm đỏ xa hoa và âm nhạc thời trang hơn là vắt tài năng cho sáng tạo để đời.
Cũng có những kết hợp nhân danh tình thương yêu, như loạt liveshow toàn cầu của nam danh ca opera vĩ đại nhất mọi thời vừa qua đời – “Pavarotti & Những người bạn”.
Để quyên góp tiền hỗ trợ người dân nghèo đói ở các nước thế giới thứ ba, Pavarotti đã kết hợp với hàng trăm ngôi sao pop rock lẫn opera, làm nên những chương trình vừa đẳng cấp về âm nhạc, vừa mang ý nghĩa từ thiện lớn lao. Một lý do thường gặp cho việc kết hợp song ca: nhân danh tình bạn hoặc tình thân.
Các ngôi sao có thể từ bỏ lòng đố kị tài năng, sự cạnh tranh nghề nghiệp để hát chung chỉ vì tình bạn thân thiết của họ, như Thanh Lam từng hòa giọng ca khúc “All out of love” ăn ý với Hồng Nhung trong liveshow đầu tiên “Bống Bồng ơi” của Nhung – điều mà bây giờ người yêu nhạc có mơ cũng khó thấy lại, sau đó là Mỹ Linh – Hồng Nhung, Thanh Lam – Trần Thu Hà, Đàm Vĩnh Hưng – Thanh Lam, Đàm Vĩnh Hưng – Mỹ Tâm… rồi Trần Hiếu – Trần Thu Hà, NSND Trung Kiên – Thanh Lam… qua các đêm diễn cũng như album.
Thưởng thức những bài song ca ấy, có thể thích, có thể không, nhưng chắc chắn người nghe cảm thấy dễ chịu bởi cái tình, sự chân thực của cảm xúc trong từng câu hát.
Và thời cơ hội cho nhau…
Những kết hợp nổi danh khác phần lớn là dự án làm mới và mang tính nhất thời, như Elton John từng sản xuất album “Duets for One” song ca với rất nhiều danh ca, đặc biệt thành công trong ca khúc “Don’t let the sun go down on me” hát cùng George Michael. Hay Barbra Streisand cũng có một album tuyển chọn những hit hát cùng toàn sao lớn.
Dĩ nhiên, với công nghệ ấy, những tên tuổi ấy, chất lượng âm nhạc của họ là điều khỏi phải bàn. Riêng ở Việt Nam cho đến nay, dường như chỉ có duy nhất album “Em” của Quang Dũng hát với các sao nữ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà…, tuy nhiên kiểu làm khá “ăn xổi”, hòa âm cẩu thả, ca sỹ kết hợp chưa ăn ý, nên có lẽ chẳng cần nói nhiều về album này.
Cũng có khi sự kết hợp đơn thuần chỉ là… kết hợp có lợi về danh tiếng hay lẫn vật chất, khiến các sao phải dẹp qua một bên mọi mâu thuẫn, tự tôn và tự ái để… làm việc kiếm tiền.
Ngay đến hai diva hàng đầu thế giới Whitney Houston và Mariah Carey vốn ghét nhau, kèn cựa nói xấu nhau như sừng với đuôi, thế mà cũng phải hát chung, và thể hiện thật xuất sắc bài nhạc phim “When you believe” đoạt ngay giải Oscar dành cho ca khúc trong phim.
Tương tự, hai diva Việt Nam nhà ta, Thanh Lam và Hồng Nhung, tình bạn xưa đã nhạt, tưởng không bao giờ còn hòa giọng cùng nhau một ca khúc, vậy mà vẫn song ca “Cho em một ngày” đấy thôi, trước trong chương trình “Dòng Thời gian” để thu hút khán giả, bây giờ thì trong một event do ban tổ chức yêu cầu, dĩ nhiên cát-xê phải tương ứng, thôi thì tặc lưỡi một phát vậy.
Vậy nên, trường hợp Hồng Nhung và Quang Dũng – “Vì ta cần nhau” rầm rộ vừa qua khá là hy hữu. Hai ngôi sao hàng đầu và dự án song ca dài hơi, chẳng phải khi nào nhạc nhẹ Việt cũng có được sự kết hợp hấp dẫn và ăn khách đến thế.
Album giá 90.000đ bán chạy hơn tôm tươi, vé liveshow gần triệu bạc cháy chợ, lại thêm nhà tài trợ quốc tế… Cả album lẫn liveshow, vừa nhân danh tình bạn, vừa lồ lộ những toan tính mà ai cũng thấy được.
Với sự kết hợp ăn ý cả trong và ngoài âm nhạc này, lượng khán giả đông đảo vốn trung thành và dễ tính của Quang Dũng lập tức yêu mến Hồng Nhung, bởi cô đã có công dìu dắt Quang Dũng – giọng ca vốn chưa bao giờ được giới chuyên môn đánh giá cao – lên một nấc thang mới trong nghề nghiệp.
Chả mấy ai được hát cùng diva đâu, thường diva chỉ song ca với nhau thôi, cùng đẳng cấp mà.
Báo chí xỏ xiên đàn chị Hồng Nhung quá khôn ngoan, tính toán kỹ càng, được lợi cả đôi đàng, tiếng tăm “hot” trở lại lẫn tài chính dồi dào, trong khi Quang Dũng chịu cảnh lép vế do tài năng không thể so kè với đàn chị được.
Nhưng xem ra, chị có khôn đấy, nhưng em thì càng không hề kém, chả ai dại gì nhường hết miếng ngon cho người khác.
Là đàn em, lép vế hơn chị một chút cũng chẳng sao, bù lại, thu nhập, đẳng cấp và hình ảnh mới mẻ là điều Quang Dũng đương nhiên gặt hái. Vị trí ngôi sao của cả hai càng được củng cố vững chắc, mức ăn khách, được mời show đương nhiên cũng tỉ lệ thuận. Cơ hội cho nhau chính là đây.
Cùng thời kỳ, bề dày và đẳng cấp với Hồng Nhung, Thanh Lam từng có hai dự án song ca đáng chú ý, một với Trần Thu Hà và một với Trọng Tấn. Dù chưa hẳn đã thành công, nhưng phải thừa nhận đấy là những album có đầu tư về trí tuệ và ý đồ nghệ thuật – nhất là album Thanh Lam và Trọng Tấn.
Không phải không có những toan tính trong nghệ thuật lẫn nghề nghiệp, đáng tiếc, do khâu quảng bá kém, album chưa gây được tiếng vang lớn. Thanh Lam, Hà Trần và Trọng Tấn có vẻ cũng không chăm chút mấy cho dự án song ca, nên con đường hát đôi của họ tạm thời dừng lại ở mốc khởi đầu có thực lực.
Hà Anh Tuấn – Phương Linh chính là hình ảnh thu nhỏ, trẻ trung hơn và dĩ nhiên kém nổi, kém tài hơn của Hồng Nhung – Quang Dũng. Từ vô tình kết hợp đến thành công bất ngờ, đôi bạn chớp cơ hội ra ngay album “Ngày hát đôi” làm vội, đưa nhau thăng sao, bay show liên tục trong và ngoài nước.
Dĩ nhiên, sự kết hợp của đôi bạn trẻ này không thể chuyên nghiệp, triệt để và thành công như đàn anh đàn chị kia được. Toan tính của tuổi trẻ làm sao sâu dày kín kẽ bằng người từng trải!
Tuy nhiên, ngoài cái lợi rõ rệt cho cả hai bên, về chuyên môn, dự án của hai cặp đôi nói trên chưa cho thấy cống hiến gì về mặt âm nhạc.
Cùng thiên về bề nổi, Hà Anh Tuấn – Phương Linh đem lại hình ảnh trẻ trung đáng yêu thiếu chiều sâu, còn ở Hồng Nhung – Quang Dũng, sau sự choáng ngợp ban đầu, cảm giác đọng lại là một album, một liveshow nhẹ bẫng, biết là đầu tư kỹ càng đấy, mà sao cảm giác như đang dạo chơi, hát chơi. Một phần cũng vì cách làm chưa thể nói là chuyên nghiệp khi dựng lại những ca khúc solo cũ thành song ca, những “Đánh thức tầm xuân”, “Giấc mơ xa vời”, “Phôi pha”… thiếu phần gắn kết và thuyết phục tai nghe, mang tính giải trí hơn là một đẳng cấp mà khán giả (của Hồng Nhung) mong đợi.
Không phải ngẫu nhiên mà lời bài hát “Điều ta đang có” (Đỗ Bảo) viết cho Hồng Nhung – Quang Dũng có đoạn “Điều ta đang có là cơ hội cho nhau, cuộc đời không quá ngắn, vẫn còn bao may mắn…”.
Chắc chắn, sau cú đột phá của “Vì ta cần nhau” sẽ ngày càng nhiều ca sĩ kết hợp tìm cơ hội. Thực ra, với những tên tuổi lớn, muốn ăn khách không hề khó, chỉ cần biết đầu tư ý tưởng và kết hợp ăn ý (về diễn xuất, chưa kể âm nhạc).
Tỉ như Đàm Vĩnh Hưng và Mỹ Tâm mà ra album song ca tình tứ, hay Thanh Lam, Hồng Nhung điều đình êm đẹp tổ chức liveshow chung xem sao, bảo đảm không còn vé bán.
Điều quan trọng hơn, bên cạnh cơ hội cho nhau, hãy nghĩ đến cơ hội cho âm nhạc, cho khán giả nữa, để làm ra những sản phẩm xứng đáng với đẳng cấp của chính mình.
|
Lê Lê |
