Nhiều quá cũng không tốt. Trong những thứ chúng ta có thể thêm thắt vào cuộc sống, từ dopamine, khối lượng công việc cho đến các dưỡng chất bôi lên da, bất cứ yếu tố nào vượt quá chừng mực đều tiềm ẩn tác hại. Peptide, một trong những thành tựu nổi bật của khoa học làm đẹp hiện đại, chỉ thật sự phát huy sức mạnh khi được sử dụng đúng lúc, đúng liều lượng.
Những năm gần đây, peptide phủ sóng khắp các cộng đồng làm đẹp, trở thành ngôi sao được săn đón. Các chuyên gia dự đoán nhu cầu về những sản phẩm chứa peptide sẽ tiếp tục tăng mạnh, với tốc độ tăng trưởng gần 6% mỗi năm và dự kiến chạm mốc 426 triệu đô la vào năm 2034. Người ta yêu thích peptide vì lời hứa hẹn về làn da căng mịn, đàn hồi, trẻ trung và thường ví nó như “thần dược” làm chậm lão hóa. Nhưng giữa vô vàn lời ca tụng, không ít người vẫn mơ hồ về việc “peptide thực chất là gì?”.
Peptide là chuỗi các axit amin nhỏ cấu thành nên collagen và elastin – hai loại protein giữ cho da săn chắc và đàn hồi. Khác với vitamin C hay niacinamide nuôi dưỡng da trực tiếp, peptide hoạt động như chất truyền tin, báo hiệu cho các tế bào da và tóc thực hiện các chức năng thiết yếu. Nói cách khác, chúng giúp tế bào “hiểu” rằng đã đến lúc tái tạo, phục hồi và sản sinh tế bào mới. Trên thực tế, có đến hàng trăm loại peptide khác nhau, mỗi loại mang một thông điệp riêng cho làn da. Một số peptide đóng vai trò kích thích sản sinh collagen, giúp da mịn màng và căng bóng. Một số khác, điển hình là argireline, lại gửi tín hiệu thư giãn cơ mặt, nhờ đó làm mờ các nếp nhăn li ti quanh mắt và khóe miệng.
Nhờ khả năng “giao tiếp” đặc biệt ấy, peptide được xem như niềm hy vọng mới cho hành trình trẻ hóa da không xâm lấn. Tuy nhiên, chính khả năng này cũng khiến chúng trở thành con dao hai lưỡi. Dù không mạnh mẽ như retinol hay acid, peptide vẫn là hoạt chất sinh học chủ động, tác động trực tiếp đến cơ chế vận hành của tế bào. Nếu da bạn khỏe mạnh và cân bằng, tín hiệu ấy sẽ được “hiểu” đúng, từ đó giúp phục hồi, củng cố và tái tạo làn da. Nhưng nếu da đang yếu, có mụn, viêm hoặc nhạy cảm, việc kích hoạt quá nhiều tín hiệu cùng lúc chẳng khác nào bạn bật loa hết công suất trong một căn phòng vốn đã ồn ào. Khi ấy, hậu quả để lại là một làn da bị kích ứng, khô căng, bong tróc hoặc lên mụn ồ ạt.
Là một phát minh tuyệt vời của khoa học làm đẹp, nhưng peptide không phải là cứu tinh mà làn da nào cũng cần. Trước khi nghĩ đến việc bổ sung peptide, bạn cần chắc chắn rằng làn da đã được chăm sóc đúng cách: rửa mặt nhẹ nhàng mà không làm tổn thương hàng rào bảo vệ da, dưỡng ẩm đều đặn để duy trì độ đàn hồi tự nhiên, sử dụng vitamin C phù hợp giúp da sáng khỏe, dùng sản phẩm hỗ trợ tái tạo tế bào vào ban đêm, và quan trọng nhất là thoa kem chống nắng mỗi sáng. Khi những thói quen ấy đã trở thành nền tảng vững chắc, peptide mới thật sự có cơ hội phát huy giá trị.
Nếu bạn muốn thử mỹ phẩm chứa peptide, hãy bắt đầu thật chậm. Thêm duy nhất một sản phẩm vào chu trình rồi quan sát phản ứng của da trong vài tuần đầu tiên. Peptide thường thân thiện với nhiều hoạt chất khác như vitamin C, niacinamide, retinol hay axit hyaluronic. Tuy vậy, các axit như AHA và BHA có thể phá vỡ liên kết peptide thông qua quá trình thủy phân, khiến hoạt chất này mất tác dụng. Vì thế, tránh dùng chung peptide với các sản phẩm tẩy tế bào chết hay làm sạch sâu. Với retinol, bạn hoàn toàn có thể sử dụng song song, nhưng tốt nhất là nên tách riêng thời điểm: peptide vào buổi sáng để phục hồi và bảo vệ, retinol vào buổi tối để tái tạo và củng cố làn da.
