Thời trang cao cấp không chỉ là vẻ xa hoa của chất liệu hay sự điêu luyện trong kỹ thuật cắt may, mà nó còn là câu chuyện về những ý tưởng đặc biệt. Và Maison Margiela ở đây để nhắc nhở chúng ta về điều đó. Trong buổi trình diễn đầu tiên cho dòng thời trang cao cấp của thương hiệu Bỉ, NTK Glenn Martens đã đem đến những thiết kế vượt xa kỳ vọng của giới mộ điệu. BST là một màn hóa trang táo bạo của tay nghề thủ công với những đường nét điêu khắc tinh xảo cùng chất liệu mang tính thử nghiệm – nâng tầm mức độ độc đáo và phấn khích cho trang phục haute couture.
Một NTK cần rất nhiều can đảm để viết tiếp hành trình thời trang mang tính tiên phong của Martin Margiela và John Galliano: một người đủ táo bạo để nắm bắt thử thách đó, nhưng cũng đủ thông minh và khéo léo để không vô tình vấp ngã trước một quá khứ hào hùng. Thông qua BST Maison Margiela Artisanal Thu Đông 2025 (Maison Margiela dùng từ “Artisanal” thay cho “Haute Couture” đối với các BST thời trang cao cấp), Glenn Martens đã chứng tỏ mình là người như vậy. Trước đó, NTK đã thể hiện thiên hướng chắt lọc tinh hoa của những tên tuổi đã thành danh, đồng thời luôn nắm bắt được tinh thần thời đại khi đem đến thành công cho thương hiệu Y/Project và Diesel.
Buổi trình diễn được tổ chức tại tầng hầm của trung tâm văn hoá Le Centquatre – nơi mà NTK Martin Margiela đã trình làng BST cuối cùng của mình vào năm 2009. Không gian được sao chép theo kiến trúc của một gian phòng xa hoa cổ điển, nhưng đã bị mục nát theo năm tháng, với sàn nhà ố vàng bẩn thỉu, lớp giấy bồi và giấy dán tường thì rách nát, bong tróc. Bối cảnh này phản ánh chính xác chủ đề cốt lõi của BST: sự tráng lệ đã phai tàn, ẩn trong đó là bí mật của thời gian, cũng như tính chất biến đổi khôn lường của vạn vật.
Sự tri ân của Glenn Martens đối với di sản thương hiệu được thể hiện dễ thấy nhất là thông qua những chiếc mặt nạ, gợi liên tưởng đến màn ra mắt vào năm 1989 của Martin Margiela. Chúng là được chế tác công phu với hình dáng vô định, sử dụng đa dạng chất liệu từ vải voan, organza, ren thêu cho đến kim loại hàn, thuỷ tinh đập mảnh. Những chiếc mặt nạ này không chỉ đại diện cho mong muốn được ẩn danh vĩnh cửu của Martin Margiela (ông chưa bao giờ xuất hiện công khai, chỉ nhận trả lời phỏng vấn qua máy fax), mà còn đóng vai trò như một lời nhắc nhở rõ ràng: trọng tâm ở đây là quần áo, chứ không phải người mặc.
BST Maison Margiela Artisanal Thu Đông 2025 là sự kết hợp giữa cảm hứng Trung Cổ, DIY (do it yourself), Punk và chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng đã gắn với lịch sử của một trong những thương hiệu “phản thời trang” nổi tiếng nhất. Nó được mở đầu bằng những thiết kế làm từ nhựa trong suốt, được xử lý cẩn thận để tạo nên các hiệu ứng thị giác riêng biệt: xuyên thấu hoàn hảo; hoặc nhăn nhúm, vỡ nát; hoặc tan chảy như pha lê lỏng. Tiếp đó là những kết cấu trang phục vô cùng ngoạn mục: chiếc đầm dài bồng bềnh khổng lồ với những gợn sóng organza bóng bẩy, rực sáng một cách đầy đe doạ, tựa như hình ảnh của kim loại đang trong quá trình nóng chảy, gợi nhớ đến dáng vẻ siêu thực của những thiết kế mà Glenn từng làm cho Jean Paul Gaultier.
Bước sang một “chương” mới của BST, ta sẽ bắt gặp những kiểu dáng sang trọng, cổ điển một cách tơi tả. Nghe thì có vẻ vô lý, nhưng đó chính xác là những gì Glenn đang làm. Áo khoác da được chắp vá một cách lộ liễu, bề mặt thì sờn rách, Quần jeans được quét sơn dầu và vẽ tay để tạo hiệu ứng bạc màu như thể đồ cũ hàng chục năm. Áo khoác và chân váy da được hoàn thiện với những mảnh ghép cứng cáp, thô ráp; và ngay cả những loại vải tưởng chừng nhẹ nhàng nhất cũng trông như bị cháy xém. Tuy nhiên, các bản in và chế tác hoạ tiết đã bao phủ lên sự tồi tàn, mục nát của kết cấu một tinh thần trang trọng, đậm chất xa hoa của thế giới xưa cũ.
Không khó để nhận ra những hoạ tiết theo trường phái tối đa này là sự tri ân dành cho John Galliano, cũng như phản ánh sở thích cá nhân của Glenn Martens đối với ảo ảnh thị giác. Vải duchess được dệt bằng sợi kim loại và sơn họa tiết mô phỏng giấy dán tường hoa văn da thuộc của văn hóa Flemish thế kỷ 16, tất cả đều được làm thủ công và in nổi. Những chiếc áo polo dệt kim toát ra vẻ ngoài mục nát tuyệt đẹp khi được phủ lên những bức tranh ghép in hoạ tiết của giấy dán tường. Những chiếc áo khoác và đầm dài cũng được phủ kiểu hoạ tiết này, kết hợp với cách phối màu và những chi tiết trừu tượng trong theo phong cách hội hoạ của Gustave Moreau. Glenn đã chuyển thể những mảnh ghép vàng son của phong cách Phục Hưng sang ngôn ngữ phá cách của Margiela, kết hợp những mảnh vải chắp vá để tạo nên áo khoác trench coat, chân váy dài và đầm bodycon.
Bên cạnh sự vương giả của thời Phục Hưng, BST này còn tiềm tàng một tinh thần hoang dã kỳ bí, được thể hiện ở những hình in lấy cảm hứng từ các bức tranh thiên nhiên hoang dã của Hà Lan vào thế kỷ 17. Để tăng thêm độ sống động và chân thực, những chi tiết này được thực hiện bằng kỹ các thuật in laser, phủ vải tuyn, đính kết tạo hình lông vũ, cắt và tạo hình vải ren. Các hoạ tiết hoa sặc sỡ được phủ vải voan mỏng và nhựa dẻo trong suốt, tạo nên hiệu ứng thị giác nở rộ một cách thật kỳ ảo. Có những thiết kế được thêu kín đá màu, pha lê, trang sức cũ và những món đồ trang trí kim loại bắt mắt – tựa như một rương kho báu “sống” đang chuyển động. Từ sự tàn phá, mục nát rồi tỏa sáng siêu thực, nở rộ sự sống của động-thực vật, BST tiếp tục phát triển một kiểu rung cảm rùng rợn: người mẫu lướt đi như những bóng ma trong chiếc đầm jersey xuyên thấu, mềm mướt như đang tan chảy vào da thịt, với mặt nạ đồng bộ phủ kín phần đầu càng làm tăng thêm cảm giác ma mị.
Ghi chú về BST nhấn mạnh việc sử dụng các vật liệu tái chế, bao gồm vải lót, áo khoác da cũ và đồ trang sức giả bị bỏ đi. Tinh thần chung của BST được lấy cảm hứng từ kiến trúc và bầu không khí thời trung cổ của vùng Flanders và Hà Lan. Chiều dọc và khối lượng của các kiểu dáng phản ánh cấu trúc Gothic của các tòa tháp. Corset, vải xếp nếp và ảo ảnh quang học làm nổi bật tính chất giải phẫu và điêu khắc hóa vóc dáng. Bảng màu trải dài từ bạc lạnh lẽo và xám công nghiệp đến đen thẳm, gợi lên cả sự xa hoa lẫn suy tàn. Martens mô tả bộ sưu tập là “một cuộc tấn công và quyến rũ” – một sự mâu thuẫn cố ý kết hợp giữa vẻ đẹp và sự đổ nát, sự xa hoa và sự tiết chế.
BST Artisanal đầu tay của Glenn Martens đánh dấu một chương mới đầy tự tin và quyến rũ cho Maison Margiela. Anh đề cao sự sang trọng phi truyền thống, nhấn mạnh các kỹ thuật thủ công, vật liệu tái chế và thử nghiệm cấu trúc. NTK đề xuất một ý tưởng về cái đẹp mang tính lý trí và xúc giác hơn – một ý tưởng phù hợp với triết lý ban đầu của Margiela về giải cấu trúc và tái sử dụng. Đây không chỉ là một màn ra mắt, mà còn là một tuyên ngôn: thời trang có thể thơ mộng, khiêu khích và gắn liền với nghề thủ công, ngay cả trong thời đại của sự phô trương.
