Theo ThS Nguyễn Thị Thu Huyền (Khoa Tâm lý – Giáo dục, Đại học sư phạm TP.HCM) cần phân biệt khái niệm “khôn trước tuổi” và “già trước tuổi” của bé. “Khôn trước tuổi” có ý nghĩa tích cực hơn, ý nói đứa trẻ lanh lợi, thông minh, biết nhiều thứ so với bạn bè cùng lứa. “Già trước tuổi” lại có thể được hiểu là có những suy nghĩ, hành động “bắt chước người lớn”, vượt mức một cách khập khiễng so với sự phát triển bình thường của trẻ.
Vì sao con “già”?
Thông thường, những biểu hiện “già trước tuổi” của bé có thể được xét theo hai nguyên nhân chính: Nội tại và ngoại cảnh.
Nội tại
Bản thân trẻ vốn có khí chất ưu tư, tính cách nhút nhát. Khi đó, nếu ba mẹ không kịp thời uốn nắn, trẻ sẽ có những biểu hiện “già trước tuổi”: ít nói, ít chia sẻ với ba mẹ, bạn bè và thường tách mình ra khỏi hoạt động tập thể, suy nghĩ khó hiểu…
Cách “trẻ hóa” con
Thường xuyên giao tiếp với con, đưa bé đến với các môi trường tập thể lành mạnh để bé tăng sự tương tác với mọi người. Ba mẹ có thể giúp con có cơ hội gặp gỡ bạn bè cùng trang lứa để các bé giao lưu, chia sẻ với nhau.
Ngoại cảnh
– Trẻ là con một, xung quanh toàn người lớn nên bé dễ bắt chước cách nói năng, cử chỉ, điệu bộ, thói quen của người lớn.
– Trẻ sớm ra đời bươn chải hoặc trẻ sống đầy đủ về vật chất nhưng lại thiếu thốn về tinh thần như ba mẹ ly hôn, cãi nhau.
– Nhiều gia đình cứng nhắc trong cách dạy con, muốn rèn bé theo khuôn mẫu với quá nhiều nguyên tắc.
– Trẻ xem phim, nghe nhạc, đọc truyện không hợp lứa tuổi.
Cách “trẻ hóa” con
– Thận trọng trong nói năng, cư xử trước mặt con, tránh sỗ sàng hay có những cử chỉ người lớn nhạy cảm để con bắt chước.
– Cho trẻ một cuộc sống an toàn, đầy đủ yêu thương và sự bảo ban, tránh tối đa mâu thuẫn để con phải chứng kiến.
– Cho con tham gia các hoạt động tập thể, “dụ” bé dẫn bạn bè về chơi để cha mẹ hiểu bé hơn.
– Kiểm soát loại sách, phim con tiếp xúc. Cho con khám phá thế giới xung quanh với những trò chơi, thú vui phù hợp.
