“Nàng tiên cá” Halle Bailey đang phải hứng chịu hàng loạt chỉ trích và bình luận ác ý nhắm đến ngoại hình sau khi bộ phim “The Little Mermaid” được chính thức khởi chiếu. Với sự thay đổi “phá vỡ” khuôn mẫu nguyên tác được cho là để phù hợp với thời đại, việc xây dựng hình tượng công chúa Ariel da màu có thực sự là lựa chọn đúng đắn?
Nàng tiên cá Halle Bailey có lẽ là một trong những công chúa “ồn ào” nhất lịch sử Disney khi liên tục gây tranh cãi từ lúc công bố dự án cho đến hiện tại. Không sở hữu ngoại hình hấp dẫn với chiều cao 1,57m nhưng Halle Bailey lại giành được vai diễn khiến hàng triệu cô gái mơ ước đã gây nên sự tò mò và kỳ vọng ở khán giả. Chính vì vậy mà từ những hình ảnh và trailer đầu tiên của “The Little Mermaid” được công chiếu vào năm ngoái, tạo hình nhân vật Ariel đã gây ra nhiều tranh cãi trên mạng xã hội. Chỉ sau 2 ngày công chiếu, đoạn trailer đã thu về hơn 9 triệu lượt xem, với 300.000 lượt thích và hơn 1,3 triệu lượt “dislike” (không thích). Con số này ngày một tăng khiến kênh YouTube của Walt Disney Studios phải ẩn số lượt dislike.
Ở phiên bản hoạt hình đầu tiên năm 1989, nhân vật Ariel được miêu tả là cô gái có giọng nói thiên thần, đôi mắt xanh, làn da trắng và mái tóc đỏ rực bồng bềnh. Trong khi đó, Halle xuất hiện với làn da màu và bộ tóc dreadlock chưa đủ đỏ, khác xa với hình dung của công chúng nên đã tạo ra các làn sóng tranh cãi. Nhiều người còn so sánh cho rằng nhân vật Mera của Amber Heard trong “Aquaman” thậm chí giống Ariel hơn. Không chỉ vậy, dàn chị em của Ariel trong bản live-action cũng bị thay đổi khá nhiều, và mẹ của hoàng tử cũng là một người da màu. Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc thậm chí đã thẳng thắn phê bình xu hướng “politically correct” (đúng đắn về mặt chính trị) mà Disney đang “lạm dụng” trong các tác phẩm được sản xuất gần đây khiến cho các bộ phim hoạt hình kinh điển mang một diện mạo mới, trở nên xa lạ.
Ban đầu, bình luận về bộ phim là những ý kiến nhận định Halle Bailey không hợp với vai tiên cá Ariel: “Màu phim quá tối và nhân vật cũng không sáng”, “Tôi thực sự thất vọng khi xem tạo hình của tiên cá Ariel, hoàng tử cũng không được như mong đợi”,… Nhưng càng về sau, tranh cãi càng trở nên dữ dội hơn với hàng loạt lời phán xét ác ý, chê bai nhan sắc của diễn viên, nhiều người thậm chí còn so sánh Ariel trông giống… thủy quái.
Thực tế, Halle Bailey mang nét đẹp của người Mỹ gốc Phi, một tiêu chuẩn nhan sắc không thực sự “phổ biến” trong thị hiếu thẩm mỹ của người Châu Á nói chung và người Việt nói riêng. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của tiêu chuẩn “Eurocentric beauty standard” (vẻ đẹp Châu Âu) và ký ức tuổi thơ về nàng tiên cá Ariel da trắng đã khiến cho vai diễn của Halle khó có được sự công nhận của đa số khán giả.
Chia sẻ về vai diễn, Halle Bailey hy vọng sẽ truyền cảm hứng và nâng cao quyền tự hào về sắc tộc cho trẻ em cùng màu da. Theo Variety, Halle Bailey đã dành tổng cộng 13 tiếng mỗi ngày dưới nước để thực hiện các cảnh quay. Riêng việc ở dưới nước nhiều giờ liền, chỉ ngoi lên để thở là việc không hề đơn giản. Tuy nhiên, vì muốn hoàn thành vai diễn một cách tốt nhất nên cô đã nỗ lực thể hiện. Nữ diễn viên tin rằng khi hóa thân vào nhân vật, cô đã tạo ra một sự thay đổi mạnh mẽ so với phiên bản nàng tiên cá mà mọi người từng biết.
Trái với sự phản ứng của khán giả, đạo diễn Rob Marshall lại khẳng định, Halle Bailey là lựa chọn đúng đắn cho vai diễn nàng tiên cá Ariel. Ông tìm thấy sự kết hợp hiếm có giữa tinh thần, trái tim, năng lượng tuổi trẻ, sự ngây thơ và khí chất ở Halle Bailey, và đây là những yếu tố nội tại cần thiết cho một vai diễn mang tính biểu tượng.
Nhiều nhà phê bình nhận định, nữ ca sĩ từng được đề cử giải Grammy Halle Bailey đã có nhiều phút giây tỏa sáng trên màn ảnh rộng, thể hiện được tinh thần và năng lượng tích cực. Và giọng ca trời phú đã giúp Ariel của Halle Bailey khác biệt so với tất cả phiên bản khác. Trên trang Rotten Tomatoes, bộ phim hiện đạt số điểm 68% với 268 lượt đánh giá. Các nhà phê bình có chung quan điểm nữ chính Halle Bailey đã gây tiếng vang và đánh giá bộ phim là màn tái hiện thú vị của Disney.
Đứng trước những phản đối về vai diễn, Halle cho biết, trải nghiệm này như một lời nhắc nhở về sự thiếu vắng các công chúa da màu trong thời thơ ấu của mình. Cô hy vọng sẽ có thêm nhiều hơn nữa nhân vật chính của Disney là người da màu tồn tại trong ký ức của trẻ em thế hệ sau. “Tôi thực sự không để điều đó ảnh hưởng đến mình. Tôi chỉ tập trung vào những mặt tích cực và sự tuyệt vời mà tôi đã thấy trong phản ứng của những em bé da màu xinh đẹp này”. Halle chia sẻ sau khi nhìn thấy khoảnh khắc những trẻ em da màu vui mừng và phấn khích khi phát hiện nhân vật Ariel có màu da giống mình. Trong thế giới của trẻ em, sự khác biệt về làn da, màu tóc với số đông đôi khi là nguyên nhân dẫn đến việc bị kì thị, bắt nạt. Chính vì vậy mà hình tượng công chúa Ariel phiên bản mới này sẽ phần nào mang sự khác biệt sắc tộc đó tiến gần hơn đến sự bình đẳng trên toàn thế giới.
Được biết, ở phiên bản này, nội dung phim vẫn trung thành với nguyên tác nhưng khao khát tự do của nàng Ariel được thể hiện rõ hơn. Đồng thời, tác phẩm cũng trở nên đa chiều hơn khi khéo léo lồng ghép những chủ đề như nữ quyền, đa chủng tộc,…khiến nó không chỉ là bộ phim dành cho thiếu nhi.
Vốn dĩ truyện cổ tích là nơi phản ánh ước mơ, thể hiện niềm tin của mọi người rằng cái thiện sẽ chiến thắng cái ác. Tác phẩm kinh điển này được làm lại nhằm mục đích mang đến nhiều giá trị tinh thần tích cực nhưng giờ nó đã trở thành mồi lửa cho cuộc chiến giữa khán giả nguyên tác và khán giả bản chuyển thể, hậu quả nghiêm trọng hơn là làm dấy lên nạn miệt thị ngoại hình và phân biệt chủng tộc trên khắp các trang mạng xã hội.
Thực tế, sản phẩm giải trí làm ra là để phục vụ khán giả, chính vì vậy mà tất cả chúng ta đều có quyền thảo luận hoặc đưa ra quan điểm. Tuy nhiên, việc tấn công và chỉ trích cá nhân chỉ vì diễn viên sở hữu vẻ đẹp khác so với chuẩn mực thông thường là không nên. Chúng ta đang sống và chiến đấu để có được cái nhìn đa dạng về vẻ đẹp bên trong của mỗi con người, luôn hô hào rằng các cô gái hãy cứ tự tin là chính mình, chính vì vậy đừng giới hạn hay áp đặt bất kỳ khuôn mẫu nào về sắc tộc, giới tính hay vẻ bề ngoài cho người khác với lý do họ không phù hợp.
Xã hội hiện đại ngày càng phát triển đa dạng, mỗi người rồi sẽ tìm được cho mình những giá trị văn hóa phù hợp để tiếp nhận và tiêu thụ, chỉ cần nhớ rằng: hãy nhận xét, đừng phán xét. Và vốn dĩ, tự bản thân nhân vật nàng tiên cá Ariel vẫn luôn nổi bật với giọng hát thiên thần đặc trưng hơn là một nàng công chúa có ngoại hình xinh đẹp.
