Trong những nguyên nhân gây phân tâm hoặc giảm mức độ phản ứng của người lái xe xuống thấp nhất dẫn đến nguy cơ gây ra tai nạn cao hơn, người ta đưa ra 3 nhân tố hàng đầu là: Buồn ngủ, uống quá chén sau đó lái xe, nhắn tin, nhưng quan trọng hơn nữa là nó xảy ra nhiều hơn ở đàn ông trong cuộc sống hiện đại. Những nhân tố này lại bị xem thường nên ngày càng có tỷ lệ tăng cao trong các thống kê, thỉnh thoảng ta vẫn nghe xe điên, xe lao xuống ruộng, xe tông hàng loạt… đều bắt nguồn từ những sự phân tâm và chểnh mảng trong lái xe.
Ở những tai nạn thảm khốc sau khi xảy ra, người ta thường chỉ điều tra xem xe nào gây ra tai nạn trước mà hiếm khi tìm hiểu ngọn nguồn tại sao xảy ra tai nạn, khi những chứng cứ hay vật chứng không tồn tại sau tai nạn hoặc người điều khiển xe đã mất.
Quá chén và buồn ngủ
Thời điểm cuối năm là mùa lễ hội, tổng kết với những bữa tiệc triền miên, bên cạnh đó nhịp độ công việc cũng tăng lên nhiều hơn, thế nên việc quá chén hay thiếu ngủ là không thể tránh. Để nói cái nào tệ hại hơn đều chẳng đúng, bởi vì trong khi có rất nhiều bằng chứng ủng hộ cho sự nguy hiểm của say rượu bia, thì cũng có cả mớ chứng cứ gây ra những điều tệ hại của chứng thiếu ngủ khi lái xe.
Trong những bài kiểm tra được tiến hành với những người tự nguyện ở nhiều nồng độ cồn khác nhau có trong cơ thể, kết quả là rất tệ khi phản ứng với tình huống bất ngờ trong lúc lái xe. Tương tự với những người tự nguyện thức 16 tiếng liên lục để làm những bài kiểm tra như người uống rượu ở trên, kết quả là họ cũng hoàn tất những bài kiểm tra tương đương với người có 0,05% độ cồn trong máu, nhưng khi thử ở mức 17 tiếng thức liên tục thì kết quả hoàn thành bài kiểm tra rất tệ hại như người có 0,1% độ cồn trong máu.
Ở những thử nghiệm khác tại Đại học Stanford, người ta cho gây rối loạn giấc ngủ với những người tình nguyện và tiến hành làm những bài kiểm tra, kết quả là nhóm thiếu ngủ hoàn tất kiểm tra còn tệ hơn nhóm đã sử dụng lượng cồn có trong máu là 0,057% và tệ hơn cả nhóm có tỷ lệ cồn nhiều hơn là 0,083%.
Từ những kết quả trên có thể thấy việc mất ngủ có vẻ nguy hiểm hơn cả so với uống rượu, nhưng cũng chẳng chắc chắn lắm vì nó còn tùy thuộc vào sức khỏe và thể trạng của từng quý ông. Vậy nên nếu tránh xa được hai yếu tố tiêu cực này khi lái xe là tuyệt nhất, hoặc ít ra là sử dụng phương tiện công cộng khi có vấn đề trong người.
Nhắn tin nguy hiểm hơn quá chén
Nhắn tin khi lái xe là thủ phạm hàng đầu gây ra tai nạn xe khoảng chục năm trở lại đây, khi kỷ nguyên của điện thoại thông minh xuất hiện, nhắn tin chỉ là một phần đại diện cho những chểnh mảng sử dụng thiết bị di động cầm tay khi lái xe. Cũng chính vì thế mà hầu hết các quốc gia và thành phố trên thế giới cấm việc sử dụng điện thoại khi lái xe, hoặc đưa ra mức phạt rất nặng.
Việc nhắn tin khi lái xe được cho là còn nguy hiểm hơn cả quá chén, vì khi đó cả hai mắt của bạn đã rời khỏi mặt đường phía trước trong nhiều lần để nhập các từ cho tin nhắn, khi khả năng phản ứng những bất ngờ trên đường luôn chậm chạp hoặc không chính xác.
Đã có những thử nghiệm chứng minh việc nhắn tin sẽ tệ hơn cả quá chén. Họ thử nghiệm bằng cách cho hai người chạy xe bình thường và bố trí mô phỏng một đèn phanh trước kính lái, kết quả là những người thử nghiệm đều phản ứng thắng kịp thời khi đèn phanh đỏ phía trước lóe lên, nhưng khi tạo ra những tin nhắn buộc những người này trong trạng thái đang lái xe phải xem và nhắn trả lời phản hồi, kết quả là sự phản ứng thắng khá chậm khi đèn phanh phía trước đã lóe sáng. Tiếp tục cho những người tham gia dùng bia đạt đến ngưỡng vừa đủ và tham gia bài thử như trên, kết quả là phản ứng của họ tốt hơn là khi vừa chạy vừa xem tin nhắn.
Tuy nhiên các điều kiện này chỉ tương đối để tham khảo, vì mức độ phản ứng chính xác còn tùy thuộc vào tốc độ chạy xe, khoảng cách với vật va chạm phía trước tại thời điểm nhắn tin hay quá chén. Người ta đưa ra kết luận tương đối là nhắn tin khi lái xe giảm khoảng 35% mức độ phản ứng, trong khi người có nồng độ cồn trong người vừa phải phản ứng chậm chạp khoảng 12% so với khi tỉnh táo. Như vậy có thể đưa hành vi nhắn tin khi lái xe đứng đầu danh sách nguy hiểm, kế đến là ngủ gật, và cuối cùng là trong người có cồn.
