Trong cấu trúc đời sống có tổ chức chặt chẽ của tự nhiên cũng như xã hội loài người bao giờ cũng tìm thấy những khoảng chia cách, dừng lặng, tách biệt.
Khoảng trống trong kiến trúc cũng thể hiện rõ trật tự ấy. Nó bao gồm những cánh rừng, mặt nước sông hồ, các quảng trường, công viên, sân chơi thể thao hay chỉ là một khoảnh sân nhỏ trước nhà…
Đó là nơi tồn giữ những giá trị giản dị của tự nhiên như cây xanh, mặt nước, đời sống của một hệ động vật…
Khi tới đó mọi người có thể phóng tầm mắt để nhìn xa hơn cái màn hình computer vẫn chình ình trong công sở. Nơi bắt đầu những rung cảm lạ lùng khi thời tiết chuyển mùa.
Nơi người ta có thể tìm lại mình trong những kỷ niệm êm đềm xa xưa và hoài vọng về một điều tốt đẹp sẽ đến. Cũng như trật tự của câu chữ trong một tác phẩm văn học, khoảng trống cho phép người ta đọc và cảm nhận chính xác một thực trạng đời sống kiến trúc.
Tổ chức những khoảng không gian trống tưởng đơn giản bởi chẳng phải làm gì nhiều nhưng nó đòi hỏi có độ tinh tế chẳng khác gì khoảng lặng Không gian sống trong âm nhạc. Và phải được bảo đảm như nguyên tắc an toàn bất di bất dịch về khoảng cách giữa những thanh ray đường sắt.
Ở các nước phát triển chẳng phải mất công tìm kiếm những khoảng trống với tư cách là chỉ số văn minh của một xã hội, một gia đình.
Chỉ cần nhìn một vạt cỏ trong công viên, một khoảng mở trên một lối đi cho phép người bộ hành dừng chân ngắm nhìn những cảnh quan đẹp, cách trổ những ô cửa đón ánh sáng và gió… tất cả dường như đều được tính toán chính xác, chi li và đầy cảm xúc.
Còn ở nước ta, các khoảng trống giống như một chiếc bánh sôcôla quá ngon để hớ hênh trước mặt bọn trẻ du đãng bị bỏ đói lâu ngày, tất cả đã bị giày vò, ngốn ngấu gần hết.
Những cánh rừng, mặt biển, dòng sông, bờ hồ đều ô nhiễm nghiêm trọng. Các công viên đều trở thành tụ điểm của tệ nạn và vô cùng xộc xệch, bẩn thỉu. Các khu dân cư hay các chung cư… được xây dựng với mật độ ken dầy đến ngột ngạt.
Rất ít chỗ cho người già tập thể dục, trẻ con vui chơi, nô đùa. Trong mỗi gia đình những khoảng sân, giếng trời đến… cửa sổ đều bị co hẹp, bóp nghẹt đến tận cùng.
Đôi khi nhắm mắt lại người ta dễ liên tưởng những nơi mình sống rất gần với một kiểu trại tập trung.
Dường như tất cả mọi khoảng trống đều chưa được đối xử, ứng xử như một yếu tố bảo đảm những điều kiện sống tốt nhất cho con người.
Đi từ Nam đến Bắc, ngoại trừ một số khu resort hay những biệt thự sang trọng của những người khá giả thì việc tìm thấy một gia đình chọn giải pháp cắt vát mặt tiền, tăng thêm giao diện của ngôi nhà với không gian bên ngoài, mở thêm vườn treo trên các tầng hay tổ chức thật khoa học các không gian chức năng để tăng thêm độ thông thoáng, tạo khoảng trống trong một căn hộ chung cư là vô cùng khó khăn nhưng cũng rất đáng được trân trọng.
