Chất béo dạng trans (trans fat) hay còn gọi là transfatty acids (TFAs) thường được sản sinh sau quá trình xử lý kỹ thuật “hyđro sunfua” dầu thực vật. So với dầu thực vật thông thường, dạng chất béo nhân tạo này có một số ưu điểm như chịu được nhiệt độ cao, không dễ biến chất, giữ được lâu. Bởi vậy, hiện nó được sử dụng rất phổ biến trong ngành công nghiệp chế biến đồ ăn nhanh của Mỹ, thường được dùng để chế biến các loại thực phẩm như :bánh mì giòn, khoai tây chiên và bánh Donut. Ngoài ra, nó cũng có trong một số loại dầu làm giòn bánh millet, bơ và dầu ăn…
Phụ nữ mang thai ăn quá nhiều chất béo dạng trans có thể truyền cho thai nhi qua nhau thai, phụ nữ đang cho con bú cũng có thể truyền loại chất béo này cho con qua sữa. Từ đó sẽ ảnh hưởng đến sự phát triền trưởng thành của thai nhi và trẻ sơ sinh, còn có thể gây thiếu lipid ở não, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của trí tuệ trẻ.
Vì vậy, các bậc cha mẹ cần đặc biệt chú ý hạn chế cho trẻ ăn những loại thực phẩm sau: một là các loại chất béo nhân tạo như: bơ, kem bánh, hai là các loại thực phẩm dạng chiên rán như: mì tôm, khoai tây chiên và một số loại thực phẩm gia công có chứa dầu mỡ như: canh ăn liền, đồ ăn nhanh, thực phẩm lạnh (như bánh trôi nước), thực phẩm sấy khô (như các loại bánh ngọt, bánh mỳ), các loại thực phẩm dạng bột rắc (như bột lúa mạch, bột dừa, bột mè), kẹo bơ sữa, mứt lạc, nước sốt sô cô la… Bởi những loại thực phẩm này đều có thể chứa chất béo dạng trans.
Thực phẩm phồng giòn
Các loại thực phẩm phồng giòn như khoa tây chiên, bim bim, bỏng… do có vị ngọt thơm, xốp giòn nên rất hấp dẫn trẻ. Nhưng các chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng, những loại thực phẩm này đều không phải là các loại thực phẩm an toàn hoặc đảm bảo sức khỏe, nếu thường xuyên cho trẻ ăn sẽ rất có hại cho sự phát triển của não bộ và thể chất của trẻ.
Nhiều năm trước, các chuyên gia về thực phẩm và dinh dưỡng quốc tế đã khuyến cáo, trong các loại thực phẩm phồng giòn có chứa rất nhiều nguyên tố kim loại có hại như chì hoặc nhôm, các bậc cha mẹ không nên thường xuyên cho trẻ ăn loại thực phẩm này.
Nguyên nhân khiến thực phẩm phồng giòn chứa nhiều chì và nhôm là: một là do để chế biến các loại thực phẩm này, luôn cần phải bỏ thêm các chất phụ gia tạo độ phồng xốp (như phèn và sodium bicarbonate) có chứa nhiều kim loại nặng như chì và nhôm; hai là các loại thực phẩm này, trong quá trình chế biến thường qua ống kim loại, mà ống kim loại thường có hợp kim của chì và thiếc. Dưới điều kiện nhiệt độ cao, chì sẽ dễ dạng bị khí hóa và nhiễm vào thực phẩm phồng giòn đang chế biến. Bởi vậy, nếu trẻ thường xuyên ăn loại thực phẩm này (đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi) sẽ rất có hại.
Khi chì vào cơ thể sẽ từ từ ngấm vào máu và xương, rất khó bị đào thải ra trong quá trình trao đổi chất tự nhiên. Mà trẻ đang thuộc giai đoạn tăng trưởng và phát trển, nên lượng chì bị hấp thụ vào sẽ nhiều hơn gấp nhiều lần so với người lớn, nhưng chức năng bài tiết chì của trẻ lại rất yếu. Do đó chì sẽ càng dễ tích tụ trong cơ thể trẻ. Khi cơ thể trẻ bị nhiễm kim loại nặng độc hại đến một lượng nhất định sẽ gây ra những tác hại rõ rệt đối với hệ thống thần kinh, tiêu hóa và tạo máu, đặc biệt sẽ gây cản trở khả năng nhận thức hoặc suy giảm khả năng tư duy, thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cả đời của trẻ.
Cơ thể khi hấp thụ quá nhiều nguyên tố chì chủ yếu sẽ tổn hại đến chức năng của não. Như ảnh hưởng đến sự tư duy, ý thức và khả năng ghi nhớ, biểu hiện ở việc giảm trí nhớ, thị giác và khả năng điều hòa hoạt động bị mất linh hoạt, tổn thương não, giảm trí tuệ, nghiêm trọng hơn còn có thể bị đần độn.
Màu nhân tạo
Ngày nay các loại thực phẩm giành cho trẻ ngày càng phong phú đa dạng, lại có bao bì đẹp và đặc biệt màu sắc rất bắt mắt, rất hấp dẫn trẻ. Nhưng trong một số loại thực phẩm có màu sắc rất bắt mắt này lại tiềm ẩn những mối nguy gây tổn hại đến sức khỏe con người. Bởi vậy, việc cho trẻ ăn quá nhiều và thường xuyên các loại thực phẩm này sẽ rất có hại cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.
Trẻ khi trong giai đoạn phát triển trí não, cơ thể thường đòi hỏi các chất dinh dưỡng như protein chất lượng cao và các loại chất béo. Các loại màu tổng hợp nhân tạo đều không thể cung cấp các loại dinh dưỡng này, mà bản thân màu nhân tạo cùng những chất sản sinh ra trong quá trình chuyển hóa của chúng đều chứa độc tính. Hơn nữa, trong quá trình bảo quản, chúng còn bị nhiễm thạch tín, nhôm hoặc các chất sản sinh trung gian có độc khác. Những chất này đều ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và hành vi thần kinh của trẻ.
Ngoài ra, việc ăn nhiều màu nhân tạo còn có thể gây các chứng dị ứng như suyễn, phù nề thanh quản, viêm mũi, nổi mề đay, ngứa da và đau đầu thần kinh… và màu nhân tạo tác dụng lên thần kinh của con người ở chỗ làm ảnh hưởng đến việc truyền xung động thần kinh, từ đó gây ra một loạt các các bệnh trạng khác nhau.
Do đó, các bậc cha mẹ cần kiểm soát chặt chẽ chế độ ăn uống của trẻ. Nên cho trẻ em ăn nhiều các loại thực phẩm tự nhiên, khi mua thực phẩm chế biến nên tìm chọn những loại không chứa chất phụ gia nhân tạo. Đồng thời, để phòng tránh việc trẻ ăn phải màu nhân tạo, cần chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ, cẩn trọng khi mua những loại thực phẩm hoặc đồ uống có mầu sắc tươi đẹp và hình thành thói quen đọc kỹ bảng thành phần trên bao bì thực phẩm để lựa chọn đúng các loại thực phẩm phù hợp cho trẻ.
Ảnh: S.T
